W poprzednim artykule zajęliśmy się technicznymi aspektami publikacji zdjęć na stronie WWW. Dzisiaj nadszedł czas na zamieszczenie kilku porad dotyczących publikacji materiałów w Internecie w świetle Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Ustawa bardzo jasno określa, co jest przedmiotem ochrony, czyli utworem. W przypadku stron internetowych będą to na przykład: układ graficzny (layout) strony, zamieszczone na niej artykuły oraz zdjęcia, a także wszelkie inne przejawy twórczości – plakaty, muzyka, filmy itp.

Pamiętajmy, że ustawa chroni nie tylko cudze dzieła, ale także ma na celu zabezpieczenie interesów nas jako autorów tekstów i zdjęć na stronie. Warto wiedzieć, jakie w związku z tym mamy prawa i obowiązki.

Pierwszym, niezbywalnym i nieograniczonym czasowo prawem jest autorskie prawo osobiste, które zapewnia autorowi między innymi przywilej oznaczenia utworu swoim imieniem i nazwiskiem oraz nienaruszalności treści i formy dzieła, a także nadzoru nad sposobem korzystania z niego.

Prawo do korzystania z utworu można nabyć na dwa sposoby – albo za pomocą przeniesienia autorskich praw majątkowych, albo za pomocą umowy o korzystaniu z utworu (licencja). Jeśli autor nie zamierza każdemu użytkownikowi z osobna udzielać pozwolenia na wykorzystanie danego utworu, udziela licencji otwartej, czyli zezwala na kopiowanie i modyfikowanie utworu przy zachowaniu warunków wymaganych przez daną licencję, a zawsze zawartych w jej treści.

Najpopularniejszą licencją otwartą jest obecnie Creative Commons. Posiada ona cztery podstawowe warunki, z których pierwszy jest niezmienny, a kolejne występują w różnych kombinacjach:

1. Przy publikacji należy wymienić imię i nazwisko autora;
2. Użycie do celów niekomercyjnych;
3. Utwory zależne można rozpowszechniać na takich samych zasadach jak oryginał;
4. Bez utworów zależnych – rozprowadzać i kopiować można tylko utwór oryginalny.

W przypadku publikowania zdjęć musimy pamiętać dodatkowo o prawie do ochrony wizerunku osoby przedstawionej na fotografii. Przed umieszczeniem zdjęcia w Internecie musimy uzyskać zgodę tej osoby lub jej opiekuna prawnego, jeśli jest niepełnoletnia. Zezwolenia nie wymaga publikowanie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeśli zdjęcie zostało zrobione w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, a także gdy osoba uwieczniona na zdjęciu stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz lub publiczna impreza.

Podsumowując – najbezpieczniej przyjąć, że każde zdjęcie, grafika, artykuł itp. znaleziony w sieci jest utworem w rozumieniu prawa. Dodatkowo należy pamiętać, że autor, publikując swój utwór na konkretnej stronie, nie wyraża automatycznie zgody na publikację tegoż w dowolnym innym miejscu w Internecie. Do tego niezbędna jest zgoda autora uzyskana bezpośrednio lub na zasadzie licencji. I najważniejsze – zawsze podawajmy imię i nazwisko autora a także źródło, skąd pochodzi utwór, dzięki czemu unikniemy oskarżeń o plagiat.

Zainteresowanych tematem prawa autorskiego odsyłam do Ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych.