Braci św. Pawła Pierwszego Pustelnika (paulinów) do Częstochowy sprowadził Jan Opolczyk. W 1383 roku klasztor otrzymał ikonę z zamku w Bełżcu na Rusi Czerwonej oraz znaczne dobra, a król Władysław Jagiełło potwierdził tę fundację.

Według legendy, obraz znajdujący się w klasztorze paulinów na Jasnej Górze, namalowany został przez św. Łukasza Ewangelistę na deskach stołu, przy którym pożywała posiłki Święta Rodzina, dlatego najpierw znajdował się on w Jerozolimie, później w Konstantynopolu, a stamtąd przywędrował na Ruś.

W niedzielę wielkanocną 1430 roku na klasztor dokonano napadu rabunkowego i uszkodzono obraz, na którym sprowadzeni przez króla malarze, po dokonaniu gruntownej renowacji, pozostawili cięcia upamiętniające wspomniane wydarzenie. Szramy na twarzy Madonny są znakiem rozpoznawczym tego obrazu do dnia dzisiejszego.

W 1717 roku odbyła się pierwsza koronacja obrazu dwiema złotymi koronami, wysadzanymi diamentami, nazywanymi klemensowymi na cześć papieża Klemensa XI. Zostały one skradzione w 1909 roku. Ówczesny papież Pius X ofiarował nowe, założone uroczyście na obraz w 1910 roku. Po pierwszej koronacji, wizerunek z jasnogórskiej ikony został uznany za oficjalne przedstawienie Królowej Korony Polskiej.

Prawie od początku przebywania na Jasnej Górze obrazu Matki Bożej, pielgrzymują do niego pątnicy. Najwięcej ludzi gromadzą odpusty maryjne: 15 sierpnia, 8 września, 3 maja oraz 26 sierpnia. XX wiek przynosi apogeum ruchu pątniczego – na Jasną Górę udają się pielgrzymki zawodowe, stanowe, odbywają się sympozja, czuwania oraz rekolekcje organizowane przez paulinów.

Jan Paweł II nazwał Jasną Górę „konfesjonałem Narodu”, przez co dał wyraz wagi sakramentu spowiedzi, udzielanego wiernym przez zakonników, którzy zdając sobie sprawę z zapotrzebowania na dobrą spowiedź, wprowadzili codzienne dyżury spowiednicze. Od wieków obecne jest wśród pielgrzymów przekonanie, że na Jasnej Górze należy przystąpić do sakramentu pokuty.

_{Na podstawie „Leksykonu duchowości katolickiej”}